Ghreline is een hormoon dat wordt aangemaakt in de maag. Het hormoon verplaatst zich door middel van ons bloed. Ghreline zorgt ervoor dat een groeihormoon wordt afgegeven in het lichaam, waardoor groei mogelijk is. Het is bekend dat ghreline een rol heeft in de regulatie van eetlust, beweging van de maag en de afgifte van sappen door de maag en alvleesklier die nodig zijn om voedsel te verteren. Daarnaast speelt ghreline ook een rol in glucose-, vetmetabolisme en immunologische processen.
Zoals daarnet al aangegeven is ghreline het lampje op je dashboard dat gaat branden en het signaal geeft om te moeten gaan tanken. Wanneer je dit uitstelt gaat je lampje alsmaar harder knipperen (ghreline waarden stijgen) waardoor je nadien ook makkelijk te veel gaat tanken (te veel eten dus)
Ghreline speelt dus een rol in eetlust en dit hormoon stimuleert de voedselinname. Waaruit blijkt dit? Als je vast, waarbij je dus honger hebt, dan komen er hoge ghreline gehaltes voor in het bloed. Als je hebt gegeten, dan is het gehalte aan ghreline in het bloed laag en heb je geen hongergevoel meer. Een hoog ghreline gehalte in het bloed zorgt voor een hongergevoel waardoor de eetlust toeneemt en waardoor je wil eten.
De samenstelling van wat je eet speelt hierbij ook een rol. Als je bijvoorbeeld voedsel consumeert dat bestaat uit veel vetten, dan komen er lagere ghreline niveaus voor in het bloed dan wanneer je voedsel zou eten dat bestaat uit koolhydraten en eiwitten. Ghreline werkt in op het deel van de hersenen die de eetlust reguleert, waardoor voedselinname verhoogd wordt. Hierbij komt een ander hormoon genaamd dopamine vrij, dat eten automatisch associeert als een beloning.
Om weer in de analogie te blijven van een auto met brandstof kan je voeding benaderen als de juiste soort brandstof voor jouw lichaam. Bijv: je gaat geen naft in een diesel wagen tanken of omgekeerd. Wanneer je dus niet de correcte brandstoffen nuttigt zal je merken dat de afstand die je kan afleggen (totale energie doorheen de dag) gehinderd wordt. Ook zal je dashboard allerlei foutmeldingen gaan geven met alle problemen die daaruit voortkomen als gevolg. (jouw brein die foute signalen doorkrijgt van de rest van jouw lichaam)
Dat gezegd zijnde. Betekent het dan dat we vooral vetten moeten eten en minder eiwitten en koolhydraten? Niet noodzakelijk. Het is vooral van belang dat je ook kijkt naar wat je eet. Bijv: een stuk fruit eten of een pak koeken. Welke van de twee gaat hier een grotere negatieve impact hebben op jouw leptine en ghreline waarden? You guessed it: de pak koeken. Je hoeft geen voedsel te gaan demoniseren of zaken uit te sluiten. Wees je vooral bewuster van wat je probeert te halen uit jouw voeding.
Het hormoon Cortisol
Cortisol kunnen we in de voorgaande vergelijkingen bekijken als jouw totale dashboard. Want cortisol kan namelijk een heleboel zaken verstoren wanneer de waarden uit balans zijn (dashboard geeft foute signalen door).
Cortisol zorgt ervoor dat de eetlust toeneemt, vooral voedsel dat hoog in vet is en toegevoegde suikers bevat. Dit soort voedsel wordt ook wel comfortvoedsel genoemd. Als er een verstoring optreedt in het niveau van het hormoon cortisol kan dit leiden tot overeten of emotioneel eten. Als je namelijk een te hoog cortisol gehalte hebt in je lichaam neig je gauw tot overeten. Dit komt waarschijnlijk omdat je bij een te hoog cortisol gehalte stress ervaart waardoor je meer wilt eten.
Het effect van cortisol hierbij is dat je dan snel kiest voor voedsel met veel calorieën, koolhydraten en vetten. We hebben allemaal wel eens stress gehad. Met comfortvoedsel worden gevoelens van stress verminderd door bepaalde systemen in het lichaam te dempen die zorgen voor stress. Daardoor gebruiken sommigen eten als een middel om met stress om te gaan. Dit noemen we emotioneel eten. Bij negatieve emoties als stress, angst, boosheid, depressie of eenzaamheid wordt er (veel) gegeten. Overeten bestaat ook.
Dit houdt in dat je veel en grote hoeveelheden voedsel in een bepaalde tijdsperiode consumeert en waarbij sprake is van controleverlies. Vooral bij vrouwen zorgt stress ervoor dat zij gaan overeten of emotioneel eten. Ook bij kinderen zou stress kunnen leiden tot obesitas. Stress kan dus zeker tot emotioneel eten of overeten leiden..
Het eeuwige hongergevoel samengevat
Een hoog ghreline (lampje dat brandt om te gaan tanken) level zorgt ervoor dat je een hongergevoel krijgt en stimuleert je eetlust waardoor je meer gaat eten. Leptine is juist het tegenovergestelde van het hormoon ghreline, want leptine heeft een rol in verzadiging (brandstof meter geeft aan dat de tank vol zit). Bij hoge leptine levels zal je je verzadigd voelen en neig je niet naar overeten. Tot slot, het hormoon cortisol wat in hoge niveaus aan te treffen is in het lichaam als je stress ervaart. Een hoog cortisol gehalte zorgt ervoor dat je neigt tot overeten en emotioneel eten als een manier om met stress om te gaan. (het dashboard slaat tilt dus)
Voor wie graag meer wilt leren over dit soort onderwerpen kan je ons altijd contacteren of onze andere artikelen lezen.
Bronvermelding:
De Vriese, C., Perret, J., & Delporte, C. (2010). Focus on the short- and long-term effects of ghrelin on energy homeostasis. Geraadpleegd op 25 april, 2016, van http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900709004055
Moss, C., Dhillo, W.S., Frost, G., & Hickson, M. (2011). Gastrointestinal hormones: the regulation of appetite and the anorexia of ageing. Geraadpleegd op 25 april, 2016, van http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-277X.2011.01211.x/full
Güçel, F., Bahar, B., Demirtas, C., Mit, S., & Çevik, C. (2012). Influence of acupuncture on leptin, ghrelin, insulin and cholecystokinin in obese women: a randomised, sham-controlled preliminary trial. Geraadpleegd op 25 april, 2016, van http://aim.bmj.com/content/30/3/203.short
Fleming, J.A., & Kris-Etherton, P.M. (2016). Macronutrient Content of the Diet: What Do We Know About Energy Balance and Weight Maintenance? Geraadpleegd op 28 april, 2016, van http://link.springer.com/article/10.1007/s13679-016-0209-8/fulltext.html
Kissileff, H.R., Thornton, J.C., Torres, M.I., Pavlovich, K., Mayer, L.S., Kalari, V., Leibel, R.L., & Rosenbaum, M. (2012). Leptin reverses declines in satiation in weight-reduced obese humans. Geraadpleegd op 28 april, 2016, van http://ajcn.nutrition.org/content/95/2/309.short
Lumeng, J.C., Miller, A.L., Peterson, K.E., Kaciroti, N., Sturza, J., Rosenblum, K., & Vazquez D.M. (2014). Diurnal Cortisol Pattern, Eating Behaviors and Overweight in Low-Income Preschool-Aged Children. Geraadpleegd op 4 mei, 2016, van http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3895450/
Chao, A., Grey, M., Whittemore, R., Reuning-Scherer, J., Grilo, C., & Sinha, R. (2015). Examining the mediating roles of binge eating and emotional eating in the relationships between stress and metabolic abnormalities. Geraadpleegd op 4 mei, 2016, van http://link.springer.com/article/10.1007/s10865-015-9699-1
Zijlstra, H. (2011). Cognitive and emotional processes that promote and obstruct a successful outcome after bariatric surgery for morbid obesity. Geraadpleegd op 4 mei, 2016, van http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08870446.2011.600761